ارزیابی مطالعات کارآزمایی بالینی

در اين بخش به بررسي بخش هاي مختلف در ارزيابي مطالعات کارآزمايي باليني مي پردازيم.
















تصوير هرم ميزان ارزش انواع مطالعات در پزشکي مبتني بر شواهد را نشان مي دهد، بدين معني که مطالعات بالاتر در هرم از نظر متدولوژي قويتر بوده و شواهد قوي تري محسوب مي شوند.
در قله هرم مطالعات مرور سيستماتيکي قرار مي گيرند که بر روي مطالعات کارآزمايي باليني تصادفي شاهد دار انجام مي شوند.
اين مطالعات به دليل روش سيستماتيکي که در جمع آوري و نتيجه گيري يافته هاي ساير مطالعات به کار مي برند، از ميزان خطاهايي که در مطالعات مروري سنتي ايجاد مي شود تا حد زيادي مي کاهند. به همين دليل در منابع مورد استفاده در پزشکي مبتني بر شواهد بالاترين سطح شواهد را فراهم مي آورند.
پس از مطالعات مرور سيستماتيک، مطالعات کارآزمايي باليني تصادفي شاهد دار که به صورت تصادفي انجام مي گيرد، جاي دارند.
اين مطالعات در بين مطالعات غير مروري قويترين متدولوژي را داشته بالاترين سطح شواهد را فراهم مي آورند. به دليل بالاتر بودن سطح شواهد موجود، اين مطالعات در بسياري از موارد مرتبط با تصميم گيري باليني، نظير مطالعاتي که در مورد اطلاعات دارويي، درمانهاي غير دارويي و مقايسه درمانهاي دارويي و غير دارويي انجام مي گيرند، به عنوان مطالعات برتر (gold standard) مورد توجه قرار دارند. در منابع مورد استفاده در پزشکي مبتني بر شواهد نظير Evidence Based Textbooks اطلاعات موجود در اين نوع مطالعات به عنوان بالاترين سطح شواهد، مورد استفاده قرار مي گيرند. دليل اعتبار بالاي اين مطالعات، نوع طراحي آن است که باعث کاهش ميزان خطاهاي ايجاد شده نسبت به انواع ديگر مطالعات مي گردد.
در سطح پايين تر ، ساير انواع کارآزمايي باليني قرار مي گيرند که به صورت کارآزمايي باليني انجام مي شوند در حالي که فاقد خصوصيت تصادفي سازي هستند. وجود اين نقص در مطالعات CCT (Controlled Clinical Trials)، آنها را در سطح پايينتري از نظر فراهم سازي شواهد در مقايسه با مطالعات بالاتر قرار مي دهد. اين در حالي است که يافته هاي اين مطالعات در مقام مقايسه با مطالعات مشاهده اي همچنان سطوح بالاتري از شواهد را فراهم مي آورند.
در سطح پايين تر اين هرم مطالعات مشاهده اي قرار گرفته که به دليل عدم امکان انجام مداخلات ، متدولوژي ضعيف تري دارند. همين امر ارزش اين مطالعات را در فراهم سازي اطلاعات مورد استفاده در بالين پايين تر مي آورد. در صورتي که در سطوح بالاتر در زمينه خاصي مطالعاتي در دسترس نباشند و يا امکان انجام آن فراهم نباشد، يافته هاي موجود در اين مطالعات به عنوان شواهد مورد استفاده قرار مي گيرند.
در پايين ترين سطح هرم انواعي از مطالعات مشاهده اي قرار گرفته که به صورت گزارش هاي کوتاه، معرفي موارد نادر از بيماريها و نظرات شخصي پيرامون بيماري خاصي ارائه شده است. اين نوع مطالعات فاقد متدولوژي خاصي بوده و تنها در صورتي مورد استناد قرار مي گيرند که انواع ديگر مطالعات (مطالعات موجود در سطوح بالاتر) در دسترس نباشند.
در ادامه مبحث ابتدا به توضيح مختصري پيرامون روش انجام مطالعات کارآزمايي باليني مي پردازيم. سپس به بررسي چگونگي نقد و بررسي اين مطالعات خواهيم پرداخت.